Notas capítulo 3

[1] Las memorias de Yevséiev se citan en P. N. Knyshevski et al., Skrytaya pravda voiny: 1941 god. Neizvexstnye dokutnenty, Moscú, 1992, pp. 330-331. <<

[2] John Erickson, The Road to Stalingrad, Londres, 1975, p. 92. <<

[3] Ibíd., p. 112. <<

[4] Knyshevski, Skritaia…, p. 331. <<

[5] Erickson, The Road to Stalingrad, p. 104. <<

[6] Werth, Russia at War, p. 150. <<

[7] Rossiiski gosudarstvenny arjiv literatury i iskusstva (RGALI), 1.710/ 3/49, 8. <<

[8] Rossia XXvek: Dokumenty. 1941 god v 2 knigaj, vol. 2, Moscú, 1998, p. 422. <<

[9] Erickson, The Road to Stalingrad, p. 106. <<

[10] RGALI, 1.710/3/49, 9. <<

[11] Erickson, The Road to Stalingrad, pp. 118-9. <<

[12] Timoshenko sustituyó al vanidoso e inepto Voroshílov tras la debacle finlandesa, en mayo de 1940. <<

[13] Testimonio de Pávlov en su interrogatorio el 7 de julio, reproducido en Knyshevski, Skritaia…, pp. 455-468. <<

[14] Ibíd., p. 456. <<

[15] Erickson, The Road to Stalingrad, p. 116. <<

[16] 1941 god, p. 459. <<

[17] Citado en Werth, Russia at War, pp. 152-153. <<

[18] Ibíd., pp. 153-154. <<

[19] Testimonio de Pávlov, en Knyshevski, Skritaia…, p. 459. <<

[20] Werth, Russia at War, p. 157; Shukman, ed., Stalin’s Generáis, p. 49. <<

[21] Velíkaia otéchestvennaia, 2, 2, p. 58 (texto de la orden n.° 270, donde se elogia a Boldin). <<

[22] Knyshevski, Skritaia…, pp. 472-473. <<

[23] Werth, Russia at War, p. 181. <<

[24] Knyshevski, Skritaia…, pp. 434-435. <<

[25] Entrevista a Sheveliov, Kursk, julio de 2003. <<

[26] GAOPIKO, 1/1/2.636, 40-42. <<

[27] Moskvá voiénnaia, p. 49. <<

[28] Ibíd., p. 43. <<

[29] Druzhba, Velíkaia otéchestvennaia voiná v soznanii sovetskogo i postso-vetskogo obshchestra, p. 302 <<

[30] RGASPI, 17/125/44, 70, 72. <<

[31] Entrevista a Mijaíl Ivánovich, provincia de Moscú, abril de 2001. <<

[32] Moskvá voiénnaia, p. 51. <<

[33] GAOPIKO, 1/1/2.636, 41. <<

[34] RGASPI, 17/125/44, 69. <<

[35] Moskvá voiénnaia, p. 52. <<

[36] Detwiler, ed., vol. 19, D-036, pp. 3-4. <<

[37] En una serie de entrevistas en Tbilisi, en septiembre de 2002, me relataron la historia de un pequeño y fracasado grupo nacionalista. <<

[38] GAOPIKO, 1/1/2.636,43. <<

[39] Moskvá voiénnaia, p. 53. <<

[40] RGASPI, 17/125/44,69-71. <<

[41] Moskvá voiénnaia, p. 52. <<

[42] Ibíd., pp. 53-55. <<

[43] GAOPIKO, 1/1/2.636, 51-52. <<

[44] Knyshevski, Skritaia…, p. 59. <<

[45] Ibíd., pp. 60-61. <<

[46] RGASPI, 17/125/44,71-73. <<

[47] Moskvá voiénnaia, p. 55. <<

[48] Los mataron a todos. Cuando los alemanes tomaron la ciudad, los cuerpos estaban expuestos en los patios de la cárcel local para que la gente los viera. Fue un efectivo golpe propagandístico, que hizo que una ciudad ya de por sí antisoviética se volviera aún más en contra de Stalin. <<

[49] RGASPI-M, 33/1/360, 10-11. <<

[50] Druzhba, Velikaia…, p. 21. <<

[51] Werth, Russia at War, p. 165. <<

[52] Comentarios recogidos en Moskvá voiénnaia, p. 68. <<

[53] Ibíd., p. 69. <<

[54] GAOPIKO, 1/1/2.638,30. <<

[55] GAOPIKO, 1/1/2.807,9. <<

[56] GAOPIKO, 1/1/2.636, 50-51. <<

[57] GAOPIKO, 1/1/2.807, 9. <<

[58] Werth, Russia at War, p. 149. <<

[59] Ibíd., pp. 166-167. <<

[60] GASO, Rl.500/1/1, 2-3. <<

[61] Ibíd., 6. <<

[62] Knyshevski, Skritaia…, pp. 14-16. <<

[63] Informe a Mejlis, julio de 1941. Citado en Knyshevski, Skritaia…, p. 66. <<

[64] Temkin, My Just War: The Memoirs of a Jeivish Red Army Soldier in World War II, p. 38. <<

[65] Citado en Werth, Russia at War, p. 148. <<

[66] Knyshevski, Skritaia…, p. 499. <<

[67] Erickson, The Road to Stalingrad, p. 162. <<

[68] Zaloga y Ness, Red Army Handbook, p. 69. <<

[69] Knyshevski, Skritaia…, p. 204. <<

[70] Detwiler, ed., vol. 19, C-058, pp. 18-19. <<

[71] «O boievyj déistviaj 6 armii pri vyjode iz okruzhenia», Voienno-is-torícheski arjiv, 7, 22, 2001, p. 109. <<

[72] M. V. Mirski, Obiázany zhizniu, Moscú, 1991, p. 19. <<

[73] Knyshevski, Skritaia…, p. 65. <<

[74] Erickson, The Road to Stalingrad, p. 121. <<

[75] Knyshevski, Skritaia…, p. 266. <<

[76] Ibíd., pp. 264-265. <<

[77] Velikaia otéchestvennaia, 6, p. 61. Lo mismo se les prohibió a los soldados que habían escapado a un cerco «en pequeños grupos o en solitario». <<

[78] Krivoshéiev, Grif sekrétnosti sniat, p. 114. <<

[79] Knyshevski, Skritaia…, p. 469. La producción masiva de aquellas toscas armas arrojadizas se dictaminó mediante la orden secreta n.° 631 de la GKO. <<

[80] Ibíd., pp. 104-106. <<

[81] Detwiler, ed., World War II Germán Military Studies, vol. 19, p. 123. <<

[82] Velíkaia otéchestvennaia, vol. 6, pp. 42-43 (orden n.° 081). <<

[83] Ibíd., p. 47, n.° 085. <<

[84] Vstrechi s próshlym, 1988, n.° 6, p. 443. <<

[85] RGASPI, 17/125/87, 1. <<

[86] RGASPI, 17/25/47, 47. <<

[87] RGASPI, 17/125/47, 23 <<

[88] La versión que da Werth de la batalla resulta bastante positiva, describiéndola como la primera victoria soviética de la guerra. Para una opinión distinta, véase Beevor, Stalingrad, pp. 28-29. <<

[89] Citado en Werth, Russia at War, p. 172; Knyshevski, Skrytaya…, p. 203. <<

[90] Druzhba, Velíkaia…, p. 20. <<

[91] Martin Dean, Collaboration in the Holocaust: Crimes of the Local Pólice in Belorussia and Ukraine, 1941-44, Houndmills, 2000, p. 26. <<

[92] Knyshevski, Skritaia…, p. 55. <<

[93] Ibíd., p. 304. <<

[94] Velíkaia otéchestvennaia, vol. 2, 2.ª parte, pp. 58-60. <<

[95] GASO, R1500/1/1, 6. <<